සිනරු

          උසාවිය නිහඩයි චිත්‍රපටය  සදහා පදනම් වූ නීතිමය පසුබිම හා වාරණය ...

                                   පුද්ගලයකුට කතාවේදීත් ලිවීමේදී ප්‍රමාණවත්  නිදහසක් පවත්වා ගෙන යා හැකිය. නමුත් චිත්‍රපට පෙන්වීම සම්බන්ධව ගත් කල පාලනයෙන් තොර එවැනිම නිදහසක් සඳහා ඉඩ දීමක් පුළුවන්ද යන්න පිළිබඳව ප්‍රශ්න මතුවේ. චිත්‍රපට පරීක්ෂණයට භාජනය කළ යුතු ද යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු සෙවීම පහසු නැත .චිත්‍රපට පරීක්ෂණයට භාජනය කිරීම සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර තැබුවා යැයි උපකල්පනය කළ හැකිය. නමුත් ඒ තුළින් සිදුවන්නේ මිනිස් කුතුහලය මෙන්ම සඟවා ගත් මිනිස්  ආශා  ඇවිස්සීමය.

                                 සිනමා ක්ෂේත්‍රයේ පවා වරණය සම්බන්ධව ඇත්තේ දුර්මත රාශියකි .සාමාන්‍ය  රසිකයා මේ නිසා වාද විවාද අතර වික්ෂිප්තභාවයට පත් වේ. මෙම නිබන්ධනයේදී වාරණයට පක්ෂ මතවාද මෙන්ම ප්‍රතිපක්ෂ මතවාද , ආකල්ප සඳහන් කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. වාරණය සිනමාව සම්බන්ධයෙන් තදින් බලපාන කරුණක් ලෙස සඳහන් කළ හැකි ය.ඒ  නිසා විචක්ෂණශීලිව ගැඹුරින් කල්පනා කොට නිගමනයකට එළඹිය යුතුය.

                                    රජය පනවන වාරණ නීති සමහර අවස්ථාවක ජන සමාජය සඳහා ය යන්න තහවුරු වේ. ගැටලු ඇති වන්නේ ස්වාධීන චින්තනය ට බාධා කරන ආකාරයෙන් වාරණ නීති ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන අවස්ථාවලදීය.

                                   ලංකාවේ චිත්‍රපට මහජන ප්‍රදර්ශනය සඳහා පරික්ෂා කරනු ලබන්නේ public performance board (මහජන රැඟුම් පාලක මණ්ඩලය) මගිනි. මේ ආයතනය censor board යනුවෙන්ද හැදින්වේ. එමගින් පනවන තහනම censor ලෙස සඳහන් කෙරේ .නාට්‍ය,චිත්‍රපට  මෙන්ම ඒ සඳහා භාවිත ප්‍රචාරක මාධ්‍ය  මහජන  ප්‍රදර්ශනයට අහිතකර ද යන්න මේ මණ්ඩලය මගින් පිරික්සනු ලැබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රසිද්ද  රැගුම් පාලක ආඥා පනත public performance oridinance 1912 වසරේ මැයි 24 වන දින ආඥා පනතක් ලෙස සම්මත කරනු ලැබුණි. එහි මෙබදු අර්ථ දැක්වීමක්  ඇතුළත්ය.

1)      මහජන ප්‍රදර්ශනය  සඳහා වන සෑම නාටකීය ඉදිරිපත් කිරීමක් ම ,

2)      සෑම රූපයක්ම සිනමාකරණය මගින් දක්වන දර්ශන උපක්‍රම , මැජික් ලන්තෑරුම් දර්ශන හා ඊට සමාන උපකරණ මගින් දක්වන දර්ශන,නර්ථන ඇස් බැන්දුම්, මැජික් දර්ශන, සර්කස් ,බොක්සින් තරඟ, ගීත නැටුම්, ඇතුළත් දර්ශන හා එබඳු සෑම වේදිකා සංදර්ශනයක් ම ආඥා පනතට ඇතුලත් ය. එහෙත් පෞද්ගලික ස්ථානයක මහජනයාට ඇතුළුවීමට අවසර නැති දර්ශන මීට ඇතුළත් නොවේ.

                                   උසාවිය නිහඩයි චිත්‍රපටය වාරණයට ලක් කරනු ලබන්නේ උසාවිය විසින්ය. මෙමගින් ජනතාවට යම් පණිවිඩයක් ලබා දීමට උත්සහ කරයි .සමාජයේ සාමානය ජනතාවට සිදුවන හිරිහැර හමුවේ ජීවිතය කෙසේ ගෙවා දමන්නේද යන ප්‍රශ්නය  ඔවුන්ට නැතුවම නොවේ .කෙසේ හෝ මෙම චිත්‍රපට තුලින්ද දිගහැරෙන්නේ එවැනි කතාවකි .පසුව වාරණය ඉවත් කිරීම නිසා එය මහජනතාවට දැකගැනීමට හැකියාව ලැබුණි . 

                                     උසාවිය නිහඬයි’ සිනමා පටයට එරෙහිව තාවකාලික අධිකරණ වාරණයක් ලබා දී තියෙන්නේ එම චිත්‍රපට නිසා තමාට ‘අගතියක්’ සිදුවී ඇතැයි පවසමින් කිසියම් පාර්ශ්වයක් විසින් (හිටපු මහේස්ත්‍රාත් ලෙනින් රත්නායක) ඉදිරිපත් කළ පෙත්සමක් සලකා බැලීමෙන් පසුවයි. ඒ තීන්දුව කොළඹ දිසා අධිකරණය විසින් ලබාදී තිබෙනවා. ඇතැම් තැන්වල පැවසෙන පරිදි මෙය රජයේ වාරණයක් නෙවෙයි. ප්‍රසිද්ධ රැඟුම් පාලක මණ්ඩලය එය අසීමිත ප්‍රදර්ශනය  සඳහා අවසර ලබා දී තිබෙනවා. අධිකරණයට ලැබුණු පෙත්සමක කරුණු විභාග කරන තෙක්, අධිකරණයක් විසින් ගන්නා සාමාන්‍ය පියවරක් තමයි මෙම වාරණය සිදු කර ඇත . "උසාවිය නිහඬයි" චිත්‍රපට පොදුජන ඇසුර ලැබීම මෙලෙස අත්අහිටුවනු නොහැක. එම පරමාධිකාරී බලය ඇත්තේ ජනතාවටයි. එබැවින් සැබැවින්ම අත්හිටුවිය යුත්තේ මෙම චිත්‍රපටයෙන්  හා ඊට වස්‌තු විෂය වූ පුවත්පත් ලිපි සමූහයෙන් එළිදරව් වන අයුක්‌තිසහගත අවභාවිතයයි. මෙම චිත්‍රපටය  නිදහස්‌ කරගැනීමේ සටන තරමටම මෙකී සමාජ දේශපාලන අරගලය තුළ නිරූපිත නීතියේ අවභාවිතය නිවැරදිකර ගැනීමේ සටනද ජය ගත යුතුය. ගවේශනාත්මක ආකාරයෙන් හෙළිදරව් කරන ලද මෙම සිද්ධිය නීතිය ක්‍රියාත්මක  වන තෙක් විවිධ තලවල අරගල මැද අවසානය කරා රැගෙන ගියේය. එවැනි ක්‍රියාදාමයන්  තර්කානූකූල අවසානයක් කරා රැගෙන යාම පහසු නැත. මෙය   අවදානම් සහිත කාර්යයක් විය . ඒ සඳහා ගත වූ කාල පරාසය ද දීර්ඝ විය.

                                                              

ලෙනින් රත්නායක වැනි ශේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ චෝදනාලාභී පුද්ගලයෙකු විනිසුරු ධූරයේ කටයුතු කිරීමේ දී ශේෂ්ඨාධිකරණය නිහඬව බලා සිට ඇත. එය නිවැරදි කිරීමට උත්සාහ නොකිරීම කණගාටුවට කරුණකි. එම පත්වීමට එරෙහිව මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් තුනක් ඉදිරිපත් වූ පසුත්  ශේෂ්ඨාධිකරණයත්, විධායකයත් එම අත්තනෝමතික ක්‍රියාමාර්ගය ආරක්ෂා කරන පිළිවෙතක් අනුගමනය කර තිබේ. මෙහිදී දිවුරුම් ප්‍රකාශයක්  මගින් චෝදනා කර සිටින්නේ ගම්පොල  තානායමේදී   ලෙනින් රත්නායක මහේස්ත්‍රාත්වරයාගෙන් එකම දින සිව්වරක් දූෂණය වූ පොල්පිතිගම චන්ද්‍රලේඛා  නැමැති තැනැත්තියයි . ඇයට  වයස අවුරුදු 27ක මවකි . ඇගේ තිස් පස් හැවිරිදි සැමියා සොර බඩු ළඟ තබාගැනීමක් සම්බන්ධයෙන් නිකවැරටිය රක්ෂිත බන්ධනාගාර ගත කර ඇත.  අවසානයේදී තම සැමියා නිදහස් කර ගැනීමට මහේස්ත්‍රාත් වරයාගේ නියෝග වලට යටත් වීමට ඇයට සිදු විය.

                                         

                                               විනිශ්චයකාරවරයකු අයුතු ක්‍රියාවක් කර තිබුණ අවස්ථාවක එය සැලකිල්ලට ගෙන ඒ ගැන ක්‍රියාකල යුත්තේ අධිකරණ සේවා කොමිසම විසින් ය. චෝදනා අසත්‍ය යැයි තීරණය වී මහේස්ත්‍රාත්වරයා නිදහස් කර ඇත. පරීක්ෂණයක් පැවැත්වූයේ මෙම සිද්ධිය ප්‍රසිද්ධ වීමෙන් පසුව ඔහුට ඇති විය හැකි අවාසි සහගත තත්වය වැලැක්වීම සහාය.

                             

                     මාධ්‍යකරුවා වසර ගණනාවක්‌ තම පුවත්පත හරහා මෙම අපරාධය සාක්‍ෂි සහිතව දීර්ඝ වශයෙන් හෙළි කරද්දීත්, ඉන් නොනැවතී "නොනිමි අරගලය" නමින් පොතක්‌ ප්‍රසිද්ධ කරද්දීත් ප්‍රතිවිරුද්ධ පාර්ශ්වයන් ඒ කිසිවකුට තහනම් නියෝග තහංචි පනවන්නට ක්‍රියා  නොකරයි.නමුත් එම සිදුවීම ම ප්‍රස්තුත  කොටගත් වාර්තා චිත්‍රපටයකට  තහනම් නියෝග පැනවෙන්නේ එය මහජන ප්‍රදර්ශනයට පැමිණෙන්නටත් පෙරය. නීතියේ පදනම වන්නේ මානවීය හරපද්ධතිය ආරක්ෂා කිරීමය. නීතිය බිහිවීමේ පදනම ඇත්තේ ද මේ තුළය. වඩා සරලව කියන්නේ නම් කුමණ තත්වයක් යටතේ වුව මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහිව කටයුතු කිරීමට මනුෂ්‍යා පෙළඹෙන්නේ හෝ පොළඹවන්නේ නම් හෝ ඊට එරෙහිව කිසියම් ක්‍රියාමාර්ගයක්  ගැනීම සාමාන්‍ය මනුෂ්‍ය  සිරිතය. ඊට දඩුවම් ද නියම වේ. මේ දඩුවම වඩා නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක  කිරීම සඳහා අධිකරණය නමැති ආයතනය ශිෂ්ට සමාජය විසින් ස්ථාපිත කරගෙන ඇත්තේ මේ නිසාය .එහෙත් මෙම සිද්ධිය අධ්‍යනය  කරන විට පෙනී යන්නේ එකී අධිකරණය මෙකි කාන්තාවගේ අනාගතය විනාශවීමට හේතු වුවා බව නොවේද ?

                                                  (ප්‍රසන්න විතානගේ )